Ο Χωραφίσιος καφές

Κάποιοι αναγνώστες με ρώτησαν τι είναι. Να το πούμε λοιπόν. Να το γράψουμε μάλλον.

Μέχρι το ’60 περίπου, το γνώρισα μικρός, ο καφές ερχόταν στα Δίδυμα σε κόκκους και μάλιστα ‘άψητους’.

Οι νοικοκυρές αγόραζαν αυτόν το καφέ, πολυτέλεια εκείνα τα χρόνια, φτώχεια και των γονέων, και στην συνέχεια  έπρεπε να ‘ψήσουν’ τους κόκκους, να τους καβουρδίσουν όπως έλεγαν και, στην συνέχεια,  να τους αλέσουν στον μύλο του καφέ. Με το χέρι φυσικά.

Η δουλειά αυτή, το ψήσιμο, γινόταν με το καβουρντιστήρι. Μια σιδερένια βέργα, όπως περίπου μια μέτρια σούβλα για κοκορέτσι, και στην μέση περασμένο ένα κυλινδρικό δοχείο, διάμετρος περίπου 10 εκ και ύψος περίπου 30-40 εκ. Η σιδερένια βέργα ήταν, ας πούμε, ο άξονας συμμετρίας του κυλινδρικού κουτιού. 

Με ένα ‘πορτάκι’ για να βάζουν και να βγάζουν τους κόκκους. Τα έφτιαχνε και ο γερος ο  Καράκαλος.

Αυτό, πάνω σε σιγανή φωτιά, με ξύλα, το γύριζαν αρκετή ώρα μέχρι να ‘ψηθεί ο καφές’.

Ηθελε υπομονή, σιγοκαβούρντισμα.

Ο ήχος, από τους κόκκους,  καθώς γύριζε το καβουρντιστήρι, χαρακτηριστικός.

Από εκεί και η έκφραση ‘καβουρντιστήρι’.

Όμως, και πάλι για οικονομικούς λόγους, για να αυξηθεί η ποσότητα του καφέ που θα έπαιρναν από τους κόκκους του πραγματικού καφέ που είχαν αγοράσει, να ‘φτουρίσει’ όπως χαρακτηριστικά έλεγαν, προσέθεταν και λίγα δημητριακά. Συνήθως ρεβύθι ή στάρι, που ήταν και παραγωγή τους. Από τα χωράφια τους.

Η ‘νόθευση’ αυτή δεν φαινόταν στο χρώμα, λόγω του ταυτόχρονου ψησίματος, φαινόταν όμως στην γεύση.

Όταν τώρα μια νοικοκυρά το είχε παρακάνει, είχε προσθέσει δηλαδή μεγάλη ποσότητα δημητριακών, η ‘φιλοφρόνηση’ ήταν: ‘Χωραφίσιος είναι;’