Παπάγγελος

Με αφορμή την αποκάλυψη της προσωπογραφίας του που έχει τοποθετηθεί σε χώρο δίπλα στην Αγία Τριάδα στα Δίδυμα, είναι νομίζω απαραίτητο ένα, έστω σύντομο, σχόλιο και μια μικρή αναφορά στη ζωή του.
Γεννήθηκε το έτος 1895.

Ήταν το μεγαλύτερο παιδί του Ιωάννη Πέτρου και της  Γεωργίας Γιάννου. 

Αδέλφια του ήταν  ο Γιώργος (†), ο  Δημήτρης (†), η Δήμητρα Παπαθανασίου (†), η Θεοδώρα Κονδύλη (†), η Αθηνά Αργύρη (†), η Ζαχαρούλα Οικονομοπούλου (†), η Γαρυφαλλιά Λαλούση (†) και η Αικατερίνη Θεοδοσίου.

Ορφάνεψε σχετικά μικρός και ουσιαστικά ανέλαβε όχι μόνο να φροντίσει όλη την οικογένεια αλλά και να «αποκαταστήσει», για τα δεδομένα της εποχής εκείνης, τις αδελφές του. 

Παντρεύτηκε το έτος 1924 την Ελένη Δαγρέ από το  Λουκαϊτι. 
Απέκτησαν πέντε παιδιά τον Γιάννη (†1979 ), τον Γιώργο († 2000) την Γαρυφαλλιά (Λίτσα),    την Γεωργία και τον Ανδρέα.
Χειροτονήθηκε ιερέας το έτος 1929 από τον Μητροπολίτη Ύδρας Σπετσών και Αιγίνης και Ερμιονίδος  Προκόπιο, αφού προηγουμένως είχε μαθητεύσει στην σχολή ιερέων των Αγίων Αναργύρων στην Ερμιόνη. Τοποθετήθηκε ως εφημέριος αρχικά στο Λουκαίτι, στην συνέχεια για λίγο στο Κρανίδι,  στην ενορία της Κάτω Παναγίας,  και μετά  στην Ενορία Διδύμων με  αρμοδιότητα για Ράδο και το Λουκαϊτι.

Έμεινε παπάς του χωριού μέχρι την συνταξιοδότησή του το   έτος 1971.  Κοιμήθηκε στις  28 Μαρτίου 1978 σε ηλικία  83 χρόνων.
Διακρινόταν για την ανήσυχη φύση του την πνευματικότητά του και την ανεπτυγμένη αίσθηση του χιούμορ. 

Και την ευθύνη με την οποία τιμούσε το ράσο του. Ήταν παπάς όλου του χωριού χωρίς καμία απολύτως διάκριση. Είχε πάντα τη σωστή συμβουλή για το κάθε πρόβλημα   που του ανέφεραν αλλά δεν «σήκωνε μύγα στο σπαθί του» όταν κινδύνευε το δίκιο και η αξιοπρέπεια κάθε ανθρώπου. Η εκκλησία και το σπίτι του ανήκανε σε κάθε πεινασμένο και κυνηγημένο. 

Κορυφαία στιγμή την ιερατική του ζωή αλλά   ίσως και η κορυφαία στη ζωή του ήταν η στάση του κατά την εισβολή των Γερμανών  στο χωριό μας.
Τότε, 1943, το χωριό δε είχε καλή οδική επικοινωνία με τον έξω κόσμο. 
Και αυτός ήταν ένας από τους λόγους που δεν εγκαταστάθηκαν μόνιμα δυνάμεις κατοχής,  όπως π.χ. στο Κρανίδι και τις Σπέτσες.
Αυτό είχε επίσης και ως αποτέλεσμα στα Δίδυμα να είναι πολύ συχνή η  παρουσία δυνάμεων ανταρτών. Με ότι σημαίνει αυτό, δεν είναι του σχολίου αυτού.
Τις όποιες ενοχλήσεις είχαν οι δυνάμεις κατοχής από την παρουσία των ανταρτικών δυνάμεων στα Δίδυμα τις  αντιμετώπιζαν  με ολιγοήμερες  εκκαθαριστικές επιχειρήσεις, οι οποίες λειτουργούσαν σαν αντίποινα και περιελάμβαναν κάψιμο χωριών και εκτελέσεις άμαχων αθώων κατοίκων.
Όταν κάποια στιγμή, κατά την εκτίμησή τους και κατά τις πληροφορίες  τους βέβαια,  ‘το κακό παράγινε’  αποφάσισαν να δράσουν αποτελεσματικά.
Και οργάνωσαν την επιχείρηση αυτή με σκοπό να κάψουν όλο το χωριό.
Προετοιμάστηκαν, έγιναν αναγνωριστικές πτήσεις, τα αεροπλάνα πετούσαν  πάνω από τις καμινάδες λένε οι αφηγήσεις, έριξαν προειδοποιητικά  φυλλάδια, όποιον βρούμε έξω από το χωριό θα τον εκτελέσουμε χωρίς προειδοποίηση, και ήρθε η μέρα της εισβολής.
Έγινε με τρεις φάλαγγες. Η μία, με την οποία ήταν και ο Διοικητής της  όλης επιχείρησης ερχόταν από το Προ ακριβώς δυτικά του χωριού. Οι  άλλες δύο από την Κιάφα και από την Κόρα (Μύλους).
Στο χωριό επικρατούσε ΠΑΝΙΚΟΣ. Άλλοι έτρεχαν να κρυφτούν, σε αμπάρια,  σε υπόγεια, στα γύρω βουνά και άλλοι είχαν πάρει τον δρόμο της σωτηρίας, της φυγής δηλαδή, προς το Λουκαϊτι.
Και εκείνη την κρίσιμη ώρα φάνηκε η ψυχή, η καρδιά και το αίσθημα  ευθύνης του Παπάγγελου, τόσο απέναντι στο χωριό όσο και στο ράσο που φορούσε.

Πήρε το κοντάρι της σημαίας από την εκκλησία του Αγιο Νικόλα και ζήτησε από το διπλανό από  την εκκλησία σπίτι του Χρήστου του Σαραντόπουλου (Σαμαρτζή) να του φέρουν  μια λευκή πετσέτα.
Έδεσε την λευκή πετσέτα στον ιστό της σημαίας  και μαζί άλλους 15 περίπου συγχωριανούς  οι οποίοι κρατούσαν   άσπρα σεντόνια, πετσέτες, τραπεζομάντηλα,    διέσχισαν το χωριό και αψηφώντας την απαγόρευση πήγαν και συνάντησαν το επικεφαλής της επιχείρησης των Γερμανών στο σημείο που περιγράφω σε προηγούμενο σχόλιό μου. Οι οποίοι Γερμανοί μέχρι αυτή την στιγμή είχαν εκτελέσει 19 Διδυμιώτες στον δρόμο τους.
Με διερμηνέα κάποιον   Μποροβήλα, απόστρατο χωροφύλακα, που  συνόδευε τους Γερμανούς και ο οποίος συμπτωματικά είχε   υπηρετήσει παλαιότερα για λίγο στο χωριό, εξήγησαν την κατάσταση αλλά η πρώτη απάντηση ήταν δεν ακούω τίποτα,  έχω διαταγή να κάψω το χωριό!

Μετά από πολύωρες  διαπραγματεύσεις και συνεχείς αρνήσεις τελικά τον έπεισαν όμως να επικοινωνήσει με τον διοικητή του. Επικοινώνησε,  εξήγησε την κατάσταση και η απάντηση που πήρε ήταν ‘αν υπάρξει έστω  και ένας Γερμανός στρατιώτης νεκρός, να το κάψεις. Διαφορετικά άστο’.
Και έτσι γλίτωσαν τα Δίδυμα.
Αυτό το περιστατικό, αυτή την Στάση του Παπάγγελου τιμούν σήμερα τα Δίδυμα.
Και μέσα από αυτήν τιμούν και τους άλλους περίπου 15 που ήταν μαζί 
του, τα ονόματα των οποίων θα πρέπει να βρεθούν και να γραφούν.
Και μέσα από αυτήν το χωριό θυμάται ΟΛΟ αυτό το γεγονός.

Τα ονόματα των θυμάτων βρίσκονται, εδώ και χρόνια, στο Μνημείο των Ηρώων.
Τελειώσαμε;
ΟΧΙ!
Γιατί Τιμή και Μνήμη δεν είναι μόνο τα ονόματα στο Μνημείο  των Ηρώων και η Προσωπογραφία και μετά να τα αφήσεις να ξεχαστούν.
Πρέπει και αυτή η ιστορία να γραφεί.
Από τότε έχουν περάσει 70 χρόνια. Αν υποθέσουμε μια ηλικία 15 - 20 
ετών για τους ανθρώπους που τα βίωσαν, σήμερα θα πρέπει να είναι 85-90 
ετών.
Επομένως η ιστορία για να γραφεί θα πρέπει να μαζευτεί  από μαρτυρίες 
παιδιών ή/και εγγονών όσων την βίωσαν.
Κομματάκι - κομματάκι.
Χρειάζεται δηλαδή ένα κείμενο που να περιγράφει όσο το δυνατόν πιο 
πιστά τα γεγονότα. Το οποίο κείμενο, μαζί με άλλα, κάποιο  ανάλογο για τους Αγωνιστές τους 1821, να περάσει, με την συνεργασία  των Δασκάλων, και στο Δημοτικό Σχολείο Διδύμων. Έτσι ώστε οι απόφοιτοι  να είναι όχι απλά Διδυμιώτες, αλλά Διδυμιώτες με Γνώση του Τόπου τους.
Είναι μόνον αυτά;

Το χωριό τιμά τον Παπάγγελο μόνον για την Στάση του  αυτήν την κρίσιμη στιγμή;
Για μένα όχι.
Πρώτα για το αίσθημα ευθύνης με το οποίο υπηρέτησε το ράσο αυτά τα 42 χρόνια.
Τα παραδείγματα είναι πολλά.
Νουνός μου ήταν ο γιός του ο Γιάννης. Ο Παππάγγελος για μένα ήταν ο  μεγάλος νουνός. Και από μικρό με είχε παπαδάκι στην εκκλησία. 
Μέχρι περίπου τα 15 μου που ‘μεγάλωσα’.
Έζησα από κοντά άπειρες καταστάσεις.
Καταστάσεις που δείχνουν τόσο τον Ιερέα όσο και τον Ανθρωπο.

Ιδιαίτερα Σοβαρός και Υπεύθυνος ως Ιερέας αλλά και ωραίος ‘παίκτης’ στις πλάκες, με την έννοια ότι ήξερε να κάνει και να δέχεται, πάντα ωραία, καθόλου χοντράδες.

‘Συμπαίκτες’ του, από όσους θυμάμαι, οι επίτροποι Γιώργος Παριώτης, οι αδελφοί Χρίστος και Μήτσος Σαραντόπουλος. Και ο Ιεροψάλτης Γεώργιος Κ. Αντωνόπουλος, ο μπαρμπα Γιώργης ο Φώκας για τους Διδυμιώτες.

Καλλίτεροι όμως ‘συμπαίκτες’ τα δύο του παιδιά, ο Γιάννης και ο Γιώργος, κυριολεκτικά ‘γυιός παππά διαόλου εγγόνι’ με την καλή έννοια βέβαια. Ενα δείγμα εδώ.

Όλα αυτά βέβαια, πέρα από το γεγονός ότι δίνουν μια πολύ καλή εικόνα του Παπάγγελου, ως Ιερέα και ως Ανθρώπου, δίνουν επίσης και μια εικόνα του χωριού για κάπου πενήντα χρόνια.

Και θέλουν τον χρόνο τους. Αλλά θα γίνουν.

Κλείνοντας πολλά ευχαριστώ στον δικηγόρο Αγγελο Γεωργίου Πέτρου, πρώτο εγγόνι του Παπάγγελου, για την συνεργασία στην διαμόρφωση αυτής της σύντομης αναφοράς στον Παπάγγελο αλλά και για τις πληροφορίες που μου έδωσε από το Αρχείο και από την Ιστορική Μνήμη της Οικογένειας.